İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi

GÜLHANE PARKI

 

            Gülhane Parkı İstanbul’un taşıt-yaya trafiği açısından en merkezi bölgelerinden biri olan Fatih ilçesinde yer almaktadır. Yılın her döneminde yerli ve yabancı turistler tarafından ziyaret edilen bu alan, kentimizin önemli kilit noktalarından biri olma özelliğini taşımaktadır.

            Bizans döneminde, askeri depoların ve kışlaların bulunduğu Gülhane’ye daha sonra Mangana Sarayı yapılmıştır. Aynı zamanda bu çevrede Hagios Georgies Manastırı ve Panagia Hodegetria Ayazması’nın bulunması nedeniyle bu bölge kutsal sayılırdı. İstanbul’un Osmanlılar tarafından fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet Sarayburnu’nu surlarla çevirerek Çinili Köşk’ü yaptırdı. Burada güreş, cirit gibi eğlence ve gösteriler yapılırdı. Yapılan önemli gösterilerin anısına Gülhane’ye birçok Nişantaşı dikildi. III. Murad için Sadrazam Paşa buraya ünlü İncili Köşk’ü yaptırdı. Gülhane’deki bahçelerin ve sarayların temizliği için Bostancı Ocağı’ndan Gülhane Ocağı denen bir bölük ayrılmıştır.

            1839 tarihinde Tanzimat Fermanı’nın Gülhane’de okunmasından dolayı bu fermana; Gülhane Hattı Hümayunu denir. Padişahların Dolmabahçe Sarayı’na taşınması, daha sonra Avrupa demiryolunun Sirkeci’ye Sarayburnu’ndan geçerek gelmesi üzerine parkın ağaçları, köşkleri sökülüp yıkılmış, burası garip bir eğlence yerine dönerek “Bitli Kağıthane” adını almıştır. II. Abdülhamid 1880’lerde ilk büyük müzenin burada yapılmasına izin verdi. Müze-i Hümayun’un yapılması sonrasında, 1912 yılında dönemin İstanbul Şehremini (Belediye Başkanı) Cemil Paşa tarafından bahçe düzenlemesi yapıldı ve park haline getirilerek halka açıldı.

            Atatürk’ün Türkiye’de ilk dikilen heykeli burada bulunmaktadır. Heykel, Avusturyalı Kripel tarafından yapılmış ve şu an bulunduğu yere 1926 yılında dikilmiştir. Ayrıca 24 Kasım 1928 yılında Gülhane’de düzenlenen törende Atatürk’e “Başöğretmen” sıfatı verilmiştir. Atatürk kurdurttuğu kara tahta üzerinde Latin harflerini halka tanıtarak burada ilk dersini vermiştir.

Önceleri içerisinde dinlenme yerleri, gazinolar, kahveler barındıran parka daha sonra 1955’ te küçük bir hayvanat bahçesi kurulmuştur. Ancak bakımın sağlanamamasından dolayı parktaki hayvanların hepsi Ankara’daki Atatürk Orman Çiftliği’ne götürülmüştür. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2001 yılında kapatılan parktaki çevre düzenleme çalışmaları iki yıl sürmüştür. 2003 yılında halkın kullanımına açılan park eski görkemli haline kavuşmuş ve bugün İstanbul yakasının en bakımlı en büyük parkı olarak halkın yararına sunulmuştur.

            Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Sur-i Sultani” projesi çerçevesinde bulunan Gülhane Parkı, “ Has Bahçe” olarak turizme ve İstanbul halkına hizmet vermektedir.2008 yılında İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi park içinde bulunan eski Has Ahırları binasında açılmıştır.